Το πώς χειριζόμαστε το αυτοκίνητο μας δεν έχει σχέση μόνο με την συμπεριφορά μας στην κυκλοφορία , αλλά και με το πόσο μας κοστίζει σε καύσιμα η οδήγηση του. Είναι σκόπιμο, σε εποχές που η τιμή των καυσίμων είναι υψηλή, να γνωρίζουμε πως θα μπορούσαμε να περιορίσουμε την κατανάλωση τους κατά τις μετακινήσεις μας.
Κατ' αρχάς θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει την ποιότητα των καυσίμων που χρησιμοποιούμε επιλέγοντας πρατήριο ανεφοδιασμού που δεν διαθέτει νοθευμένα καύσιμα. Η διάκριση της βενζίνης σε super και απλή έχει σχέση με την "αντικροτικότητα" του καύσιμου και όχι με την απόδοση. Πρακτικά, για κινητήρες με λόγο συμπίεσης κάτω του 9:1 αρκεί η απλή αμόλυβδη βενζίνη. Τα καύσιμα με πρόσθετα στοιχεία καθαρότητας (όπως αυτά που διαφημίζουν διάφορες εταιρείες καυσίμων) συντελούν στην καλή απόδοση του κινητήρα, χωρίς επικαθίσεις υπολοίπων καύσης στο εσωτερικό του, και συνεπώς στην εξοικονόμηση καυσίμων.
Η άριστη μηχανολογική κατάσταση του αυτοκινήτου πρέπει να είναι το αρχικό μας μέλημα για την ουσιαστική οικονομία σε καύσιμα. Ο κινητήρας θα πρέπει να έχει τη σωστή ρύθμιση βαλβίδων, χρονισμού και ρελαντί, τα μπουζί να είναι σε καλή κατάσταση και να έχουν τη σωστή ανάφλεξη, και τα καλώδια τους να μην έχουν απώλεια ηλεκτρικού φορτίου.
Το σύστημα τροφοδοσίας θα πρέπει να λειτουργεί άψογα, ενώ το φίλτρο αέρα να διατηρείται καθαρό. Τα λιπαντικά του κινητήρα και του κιβωτίου ταχυτήτων, καθώς και το υγρό του συστήματος ψύξης θα πρέπει να αλλάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως προβλέπει ο κατασκευαστής. Η αμέλεια μας σε αυτά έχει ως αποτέλεσμα τις μεγάλες τριβές και την ανάπτυξη της θερμοκρασίας που εκτός από τις φθορές που προκαλούν αυξάνουν την κατανάλωση.
Οι τροχοί θα πρέπει να έχουν την σωστή ευθυγράμμιση και ζυγοστάθμιση, με ρουλεμάν χωρίς φθορές, ενώ τα ελαστικά θα πρέπει να έχουν επαρκή πίεση για τη σωστή κύλιση τους χωρίς ανεπιθύμητη αντίσταση. Όταν φορτώνουμε το αυτοκίνητο, θα πρέπει να προσέχουμε ώστε να τοποθετούμε τα αντικείμενα ακριβώς πίσω από τις πλάτες των πίσω καθισμάτων και να τα δένουμε σταθερά, ώστε να βρίσκονται μπροστά από τον άξονα των πίσω τροχών. Έτσι, περιορίζουμε το "σήκωμα" του μπροστινού μέρους που καταστρέφει την αεροδυναμική και την ευστάθεια του οχήματος. Ούτως ή άλλως, η κατανάλωση αυξάνεται με το πρόσθετο βάρος, ενώ, σε κάποιο απότομο φρενάρισμα, η μετατόπιση του ελεύθερου φορτιού που δεν έχει σταθεροποιηθεί στο χώρο αποσκευών εγκυμονεί κινδύνους για τους επιβάτες.
Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη μας ότι ο ρυθμός της επιτάχυνσης του αυτοκινήτου μας, όταν είναι φορτωμένο, θα είναι ελαττωμένος σε σχέση με την επιτάχυνση χωρίς πρόσθετο φορτίο, ενώ, αντίστοιχα, οι αποστάσεις φρεναρίσματος αυξάνονται, ιδιαίτερα στις κατηφορικές διαδρομές.
Η τοποθέτηση φορτίων στην οροφή αυξάνει κατά πολύ την κατανάλωση, ενδέχεται ακόμη και να τη διπλασιάσει. Αφού τα στερεώσουμε επάνω στη σχάρα, θα πρέπει να τα καλύπτουμε, ώστε ο αέρας να "γλιστρά" ομαλά γύρω τους, ή να τα τοποθετούμε κατά μήκος του διαμήκη άξονα του αυτοκινήτου, ώστε να μην παρουσιάζουν μεγάλη μετωπική επιφάνεια.
Το ταξίδι με ανοικτά παράθυρα είναι επίσης ότι χειρότερο για την κατανάλωση καυσίμου. Ο εισερχόμενος αέρας, σε συνδυασμό με την ταχύτητα του αυτοκινήτου μπορεί να προκαλέσει ασταθή συμπεριφορά, ιδιαίτερα αν τα παράθυρα είναι ανοικτά μόνο από τη μια πλευρά. Οδηγώντας, θα πρέπει να φροντίζουμε ώστε ο κινητήρας να λειτουργεί στις ελάχιστες δυνατές στροφές εντός όμως της ωφέλιμης περιοχής της ροπής του. Η κατάλληλή σχέση του κιβωτίου ταχυτήτων είναι το ζητούμενο. Προσπάθεια επιτάχυνσης με λίγες στροφές κινητήρα και μεγάλη σχέση στο κιβώτιο ταχυτήτων συνεπάγεται άσκοπο πάτημα γκαζιού και αύξηση της κατανάλωσης.
Κατά την πορεία μας θα πρέπει να εκμεταλλευόμαστε την ορμή που έχουμε αποκτήσει κυλώντας με ομαλή μεταβολή της ταχύτητας που αναπτύσσουμε, ώστε να μην χρειάζεται να πατάμε το γκάζι βαθιά για να αποκτήσουμε πάλι την επιθυμητή ταχύτητα, αν την έχουμε ελαττώσει. Η επιτάχυνση θα πρέπει να είναι σταδιακή, εκτός των προσπερασμάτων, κατά τα οποία για λόγους ασφαλείας πρέπει να επανέλθουμε γρήγορα στη λωρίδα μας, ακόμη και αν χρειαστεί να κατεβάσουμε ταχύτητα στο κιβώτιο, προκειμένου να επιτύχουμε τη μέγιστη δυνατή επιτάχυνση. Τα προπορευόμενα αυτοκίνητα μεγάλου όγκου καταστρέφουν την ομαλή ροή του αέρα γύρω από το αυτοκίνητο μας, με αποτέλεσμα και πάλι την αύξηση της κατανάλωσης, αλλά και την ελάττωση της ευστάθειας μας. Για το λόγο αυτό, καλό θα είναι να μην βρισκόμαστε ακριβώς πίσω τους, αλλά να τηρούμε τις αποστάσεις ασφαλείας, ή να προσπεράσουμε, όταν είμαστε σίγουροι ότι έχουμε την δυνατότητα. Όταν οδηγούμε σε ανηφορικές διαδρομές, δεν πρέπει να διστάζουμε να κατεβάζουμε γρήγορα σχέση κιβωτίου ώστε ο κινητήρας να "μπει" στην ωφέλιμη περιοχή ροπής. Το αντίθετο αυξάνει κατακόρυφα την κατανάλωση, αλλά και την φθορά του κινητήρα και του συστήματος μετάδοσης.
Στην πόλη, η κατανάλωση καυσίμων αυξάνεται κατά πολύ, αφού συνεχώς σταματάμε, ξεκινάμε ή περιμένουμε στα φανάρια Θα πρέπει να ξέρουμε ότι σε κάθε εκκίνηση με τη μίζα και ξεκίνημα του αυτοκινήτου σπαταλάμε όσο καύσιμο καταναλώνεται σε χρόνο δέκα περίπου δευτερολέπτων στάσης στο ρελαντί.Πρακτικά λοιπόν, αν γνωρίζουμε ότι το φανάρι μένει κλειστό περισσότερο χρόνο, αν σβήσουμε τον κινητήρα εξοικονομούμε καύσιμο. Όταν Πλησιάζουμε στο φανάρι, είναι προτιμότερο να επιβραδύνουμε ομαλά χωρίς ταχύτητα στο κιβώτιο, αφήνοντας τον κινητήρα στο ρελαντί.
Τους ζεστούς μήνες, η υψηλή θερμοκρασία αποτελεί εχθρό της οικονομίας καυσίμου, λόγω της χαμηλότερης πυκνότητας του αέρα, και συνεπώς λιγότερου οξυγόνου. Η ογκομετρική απόδοση του κινητήρα ελαττώνεται, και όσο και αν οι σύγχρονοι κινητήρες λειτουργούν με στοιχειομετρικό μείγμα αέρα-καυσίμου (βελτιστοποιείται ηλεκτρονικά το μείγμα παρέχοντας κάθε στιγμή το ελάχιστο δυνατό καύσιμο που απαιτείται),η ιδανική οικονομία δεν είναι εφικτή χωρίς τη συνδρομή του οδηγού. Γι' αυτό, το καλοκαίρι η καλύτερη οικονομία καυσίμου και η απόδοση του αυτοκινήτου επιτυγχάνονται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα και κατά τη διάρκεια της νύκτας.
Ο κλιματισμός επίσης αυξάνει την κατανάλωση, καθώς το έργο που παράγεται για να λειτουργήσει ο συμπιεστής αποβαίνει σε βάρος της απόδοσης του κινητήρα, αναγκάζοντας μας να πατάμε περισσότερο γκάζι. Αντίθετα, το χειμώνα, το κλασσικό καλοριφέρ δεν επιβαρύνει την κατανάλωση, χρησιμοποιώντας απλώς το ήδη ζεστό νερό του κινητήρα.
Το πλήρες ηλεκτρικό φορτίο συντελεί στην αύξηση της κατανάλωσης, αφού ελαττώνει την απόδοση του κινητήρα. Ταυτόχρονα αναμμένα φώτα, ραδιόφωνο, κλιματισμός, καθαριστήρες, φώτα ομίχλης αναγκάζουν τον κινητήρα να λειτουργεί με απώλειες έργου, και εμάς να καταναλώνουμε περισσότερο καύσιμο για να λειτουργούμε σε πλήρη απόδοση.
Ακόμη και στο βρόμικο (για τους λεπτολόγους) εξωτερικά αυτοκίνητο, φορτισμένο με στατικό ηλεκτρισμό, προκαλείται απώλεια ηλεκτρικής ενέργειας που τελικά έχει επιπτώσεις στην κατανάλωση του πολύτιμου - και ακριβού για εμάς καύσιμου.