Ατμοσφαιρική Ρύπανση
Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ένα από τα μείζονα προβλήματα του πλανήτη μας συνιστώντας απειλή κατά της δημόσιας υγείας και υποβαθμίζοντας τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων.
Οι εκπομπές βλαβερών αερίων και σωματιδίων αυξάνονται συνεχώς σε παγκόσμια κλίμακα επιβαρύνοντας σημαντικά το περιβάλλον.
Η βασική πηγή των ατμοσφαιρικών ρύπων είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα σε όλες τις εκφάνσεις της (μεταφορές, βιομηχανίες, οικιακές χρήσεις, κλπ).
Παρακαλούμε ανοίξτε τα ηχεία του υπολογιστή σας.
Υγεία
Οι περισσότεροι ατμοσφαιρικοί ρύποι επηρεάζουν το αναπνευστικό καθώς και το καρδιαγγειακό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού. Τα αποτελέσματα ξεκινούν από πονοκεφάλους και αίσθημα κόπωσης και μπορούν να φτάσουν σε χρόνιες παθήσεις ή και θάνατο. Τα άτομα, που κινδυνεύουν περισσότερο είναι αυτά που πάσχουν από παθήσεις της καρδιάς ή του αναπνευστικού, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι έγκυες γυναίκες. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωπαϊκού προγράμματος APHEA, αύξηση στη συγκέντρωση κατά 50 μg/m3 ενός από τους συνήθεις ατμοσφαιρικούς ρύπους σχετίζεται με αύξηση της θνησιμότητας.
Μόλυβδος
Ο μόλυβδος εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της αναπνοής καθώς και μέσω κατάποσης σκόνης - χώματος μολυσμένων από μόλυβδο. Κύρια πηγή του μολύβδου υπήρξαν οι μεταφορές. Η καθιέρωση της αμόλυβδης βενζίνης, ωστόσο, έχει ελαχιστοποιήσει το πρόβλημα.
Ο μόλυβδος είναι τοξικός. Έχει, δε την ιδιότητα να επηρεάζει αρνητικά την υγεία του ατόμου ακόμα και αφού σταματήσει η έκθεσή του σ' αυτόν. Υψηλά ποσοστά μολύβδου επηρεάζουν αρνητικά την πνευματική ανάπτυξη και δραστηριότητα, τη λειτουργία των νεφρών και του νευρικού συστήματος.
Ηχορύπανση
Τα αυτοκίνητα επιβαρύνουν και ένα ακόμα περιβαλλοντικό πρόβλημα, που ταλαιπωρεί κυρίως τις αστικές περιοχές. Πρόκειται για την ηχορύπανση, μία αρκετά επικίνδυνη κατάσταση, η οποία, όμως, συχνά υποτιμάται, ως προς τις επιπτώσεις της.
Ο θόρυβος αποτελεί πλέον αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητάς μας. Κινούμαστε σε πυκνοκατοικημένες πόλεις με κυκλοφοριακή συμφόρηση, με αεροδρόμια και σταθμούς κοντά σε κατοικημένες περιοχές και υφιστάμεθα ένα συνεχές υπόστρωμα θορύβου. Όλος αυτός ο θόρυβος είναι αρκετά ενοχλητικός, πολλές φορές, όμως δε συνειδητοποιούμε, ότι είναι και επικίνδυνος. H διαρκής έκθεση στο στρες του θορύβου είναι δυνατό να προκαλέσει υπέρταση, πονοκεφάλους, αϋπνία, κρίσεις άγχους καθώς και μειωμένη μάθηση.
Στους δρόμους των πόλεων, η σημαντικότερη πηγή διαρκούς θορύβου είναι τα ιδιωτικά οχήματα και οι συγκοινωνίες. Περισσότερος θόρυβος παράγεται συνήθως από τη μηχανή κατά την εκκίνηση, την αλλαγή ταχυτήτων, την εξάτμιση και φυσικά από τα φρένα.
Η μονάδα που χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει την ένταση των ηχητικών κυμάτων είναι το decibel. 45 decibel ήχου είναι ικανά να μας κρατήσουν ξάγρυπνους τη νύχτα. Στα 120 decibel νιώθουμε έντονο πόνο στα αυτιά μας. Ωστόσο, τα προβλήματα ακοής μπορεί να προκληθούν από τα 85 decibel και πάνω. Επίσης, εκτεταμένη έκθεση σε θόρυβο άνω των 70 db συνδέεται με αύξηση των καρδιακών επεισοδίων κατά 70%.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η κλίμακα των decibel δεν είναι αριθμητική αλλά λογαριθμική. Έτσι, για παράδειγμα αύξηση κατά 10 dB σημαίνει διπλασιασμό της έντασης του μετρούμενου ήχου. Τα 90 dB, λοιπόν έχουν διπλάσια ένταση ήχου από ότι τα 80. Επίσης, οι επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία μας δεν εξαρτώνται μόνο από την ένταση του θορύβου, αλλά και από τη χρονική διάρκεια κατά την οποία εκτιθέμεθα σ' αυτόν. Στον πίνακα, που ακολουθεί φαίνονται τα επιτρεπτά όρια έκθεσης σε διάφορα επίπεδα ήχου.
Ο θόρυβος αποτελεί πλέον αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητάς μας. Κινούμαστε σε πυκνοκατοικημένες πόλεις με κυκλοφοριακή συμφόρηση, με αεροδρόμια και σταθμούς κοντά σε κατοικημένες περιοχές και υφιστάμεθα ένα συνεχές υπόστρωμα θορύβου. Όλος αυτός ο θόρυβος είναι αρκετά ενοχλητικός, πολλές φορές, όμως δε συνειδητοποιούμε, ότι είναι και επικίνδυνος. H διαρκής έκθεση στο στρες του θορύβου είναι δυνατό να προκαλέσει υπέρταση, πονοκεφάλους, αϋπνία, κρίσεις άγχους καθώς και μειωμένη μάθηση.
Στους δρόμους των πόλεων, η σημαντικότερη πηγή διαρκούς θορύβου είναι τα ιδιωτικά οχήματα και οι συγκοινωνίες. Περισσότερος θόρυβος παράγεται συνήθως από τη μηχανή κατά την εκκίνηση, την αλλαγή ταχυτήτων, την εξάτμιση και φυσικά από τα φρένα.
Η μονάδα που χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει την ένταση των ηχητικών κυμάτων είναι το decibel. 45 decibel ήχου είναι ικανά να μας κρατήσουν ξάγρυπνους τη νύχτα. Στα 120 decibel νιώθουμε έντονο πόνο στα αυτιά μας. Ωστόσο, τα προβλήματα ακοής μπορεί να προκληθούν από τα 85 decibel και πάνω. Επίσης, εκτεταμένη έκθεση σε θόρυβο άνω των 70 db συνδέεται με αύξηση των καρδιακών επεισοδίων κατά 70%.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η κλίμακα των decibel δεν είναι αριθμητική αλλά λογαριθμική. Έτσι, για παράδειγμα αύξηση κατά 10 dB σημαίνει διπλασιασμό της έντασης του μετρούμενου ήχου. Τα 90 dB, λοιπόν έχουν διπλάσια ένταση ήχου από ότι τα 80. Επίσης, οι επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία μας δεν εξαρτώνται μόνο από την ένταση του θορύβου, αλλά και από τη χρονική διάρκεια κατά την οποία εκτιθέμεθα σ' αυτόν. Στον πίνακα, που ακολουθεί φαίνονται τα επιτρεπτά όρια έκθεσης σε διάφορα επίπεδα ήχου.
Ο Ρόλος των Αυτοκινήτων
Σύμφωνα με τo WHO (World Ηealth Οrganization) από τις ανθρωπογενείς εκπομπές καυσαερίων σε παγκόσμια κλίμακα, έχει διαπιστωθεί ότι τα αυτοκίνητα είναι υπεύθυνα για το 25-30% των οξειδίων του αζώτου (NOx), το 50% των υδρογονανθράκων (HC), το 60% του μολύβδου (Pb) και το 60% του μονοξειδίου του άνθρακα (CO).
Ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, τα οχήματα μπορεί να είναι υπεύθυνα για το 90-95% του μονοξειδίου του άνθρακα και του μολύβδου και για το 60-70% των οξειδίων του αζώτου και των υδρογονανθράκων. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι ότι οι εκπομπές των αυτοκινήτων γίνονται κοντά στη ζώνη που αναπνέουν οι άνθρωποι με αποτέλεσμα να ενέχουν σημαντικό κίνδυνο υγείας.
Αν και η τεχνολογία των αυτοκινήτων βελτιώνεται ακολουθώντας όλο και αυστηρότερα στάνταρ εκπομπών, ωστόσο η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν παρουσιάζει την αναμενόμενη μείωση. Τα αίτια είναι η αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα του συνολικού στόλου των αυτοκινήτων καθώς και των διανυόμενων χιλιομέτρων. Επίσης, το πρόβλημα επιτείνουν η κυκλοφοριακή συμφόρηση στα αστικά κέντρα, η μέση ηλικία των αυτοκινήτων (η οποία παραμένει μεγάλη) και η κακή συντήρηση.
Ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, τα οχήματα μπορεί να είναι υπεύθυνα για το 90-95% του μονοξειδίου του άνθρακα και του μολύβδου και για το 60-70% των οξειδίων του αζώτου και των υδρογονανθράκων. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι ότι οι εκπομπές των αυτοκινήτων γίνονται κοντά στη ζώνη που αναπνέουν οι άνθρωποι με αποτέλεσμα να ενέχουν σημαντικό κίνδυνο υγείας.
Αν και η τεχνολογία των αυτοκινήτων βελτιώνεται ακολουθώντας όλο και αυστηρότερα στάνταρ εκπομπών, ωστόσο η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν παρουσιάζει την αναμενόμενη μείωση. Τα αίτια είναι η αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα του συνολικού στόλου των αυτοκινήτων καθώς και των διανυόμενων χιλιομέτρων. Επίσης, το πρόβλημα επιτείνουν η κυκλοφοριακή συμφόρηση στα αστικά κέντρα, η μέση ηλικία των αυτοκινήτων (η οποία παραμένει μεγάλη) και η κακή συντήρηση.
Οικολογικά Links
Vehicle Certification Agency: Πληροφορηθείτε για τις εκπομπές καυσαερίων των μοντέλων που κυκλοφορούν στην αγορά
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: World Health Organisation
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.: Αίτια και συμβουλές για το νέφος
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.: Ατμοσφαιρική ρύπανση
Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: για την ατμοσφαιρική ρύπανση
Environmental Protection Agency
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: World Health Organisation
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.: Αίτια και συμβουλές για το νέφος
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.: Ατμοσφαιρική ρύπανση
Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: για την ατμοσφαιρική ρύπανση
Environmental Protection Agency
Το υλικό του "Καθαρά Αυτοκίνητα για καθαρές πόλεις" είναι προσφορά της
Θεσσαλονίκη Α.Ε., Παπαναστασίου & Κορίνθου 5, Χαριλάου, Θεσ/νίκη.